Sołectwo Żeglce- Sołtys Wsi Iwona Skalska

mapa Żeglce

Świerzowa Polska Szczepańcowa Machnówka Zręcin Żeglce Chorkówka Bóbrka Leśniówka Kopytowa Faliszówka Poraj Kobylany Sulistrowa Draganowa

ŻeglcewieśPolsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Chorkówka.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Częstochowskiej należacej do dekanatu Krosno IIIarchidiecezji przemyskiej.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia Żeglec

W XI wieku Żeglce należały do wsi szlacheckich na terenie przylegającym do Krosna. Tereny te mocno zniszczyły i wyludniły najazdy tatarskie w latach 1259126012871288. Następnie wieś dostała się w posiadanie rycerskiej rodzinyBogoriów. W 1374, po śmierci Mikołaja Bogoria (12911338) herbu Bogoria, wojewody krakowskiego, doradcyWładysława Łokietka, tereny te zagarnął spokrewniony z nim Paszek Bogoria z Wiśniowej lub ze Skotnik. W dokumentach z 1392 został wymieniony bezimiennie sołtys z Żeglec, a w latach 13971427 sołtysem był Grzegorz. W 14121419Paszko Bogoria zabezpieczył na rzecz swojej żony Jadwigi Bogoria posag, m.in. wieś Żeglec. W 1410 mieszkańcy tych terenów wraz z Kobylańskimi wzięli udział w Bitwie pod Grunwaldem. W 1418 właścicielem tej wsi był Stanisław Tharnski, który zasłynął w tej bitwie.

W 1474 wieś została spalona przez najazd węgierski. W trzy lata potem, w 1477, sołtys Stanisław, sprzedał Żeglce za 100 grzywien Mikołajowi Jaworskiemu. W latach 14801481 dziedzicem był Jan Kolanowski. Za 80 grzywien zastawił 7 kmieci Stanisławowi z Bieniątek. Bankrutujący Piotr ze Skotnik – właściciel Żeglec, zastawił w 1489 połowę swego dziedzictwa w Żeglcach i połowę Chorkówki Janowi Targowickiemu z Targowisk autorowi Rocznika. W 1501 odstąpili ten klucz bracia – Jan Targowicki herbu Tarnawa, Andrzej Targowicki i Marcin Targowicki – siostrze Helenie. W 1581właścicielem Żeglec był Wojciech Dłuski, a w 1616 Żeglce, zwane także Że-chce, przejęła rodzina Czykowskich. Właścicielami wsi byli bracia: Krzysztof Czykowski i Hieronim Czykowski oraz ich siostry: Anna, żona Jana Bogusza, Magdalena i Jadwiga, obie niezamężne. W 1657 Żeglce ponownie zostały zniszczone przez najad węgierski.

W latach 17681772 miejscowi wspierali Konfederatów barskich. Pod koniec XVIII i na początku XIX wieku Żeglce należały do barona Onufrego Zygmuntowskiego herbu Prawdzic, a po jego śmierci do Szymona i Marii Zygmuntowskich. W 1819 nabył dwa majątki koło Krosna (Zręcin i Bóbrkę) Rudolf Klobassa pochodzący z Moraw, wyższy urzędnik salinarny w Drohobyczu. W 1848 jego syn Karol Klobassa-Zrencki właściciel Zręcina poślubił Ludwikę Zygmuntowską, córkę Marii i Szymona. Około połowy XIX wieku staraniem Karola Klobassy wybudowany został w Żeglcach dwór, murowany z cegły (wcześniejszy był drewniany) na planie prostokąta. Żona Karola Klobassy, Maria Zygmuntowska, oddała Żeglce jako wiano swej córce i wieś przeszła w posiadanie rodziny Klobassów-Zrenckich. Małżeństwo to trwało tylko 6 lat. 5 lutego 1854 Ludwika zmarła mając 33 lata na złośliwą puchlinę. Jej ciało zostało zabalsamowane woskiem, złożone w kryształowej trumnie, a następnie w kaplicy należącej do krewnych ze strony jej ojca. Po nim odziedziczył miejscowość Wiktor Klobassa-Zrencki, a po jego śmierci Karol Klobassa-Zrencki, który wspierał powstanie krakowskiei wspólnie z Ignacym ŁukasiewiczemTytusem Trzecieskim założył jedną z pierwszych w świecie spółkę naftową. Od1878 istniała w Żeglcach szkoła, odgrywająca duża rolę w kształtowaniu postaw patriotycznych, tak że mieszkańcy chętnie brali udział wyzwalaniu Ojczyzny i wojnie z bolszewikami w 1920.

W czasie II wojny światowej wielu mieszkańców Żeglec straciło życie biorąc udział w walkach w 1939 oraz w oddziałach partyzanckich, m.in. w ataku na dwór policji hitlerowskiej w Chorkówce i w akcji AKBóbrce. Działał tu Pluton AK nr 39. W czasie obławy z rąk Niemców w Żeglcach 3 maja 1944 zginął Kazimierz Czuchra „Ziuk” należący do AK OP-15.

Po wejściu wojsk sowieckich, ppor. Marian Szpil „Jarowicz” dow. Plutonu nr 39 w Żeglcach z AK OP-15 został aresztowany przez NKWD i wywieziony na Sybir, skąd wrócił z mocno zniszczonym zdrowiem.

Zabytki

  • Pozostałości zabytkowego dworu zbudowanego około połowy XIX wieku przez Karola Klobassę, murowany z cegły (wcześniejszy był drewniany), na planie prostokąta, z alkierzem od wschodu, dwutraktowy, otynkowany, frontem zwrócony na wschód, o trójosiowej elewacji frontowej, z profilowanym gzymsem podokapowym i nadokiennikami, z dachem czterospadowym krytym dachówką.
  • Kościół pw. M.B. Częstochowskiej

Źródło: Wikipedia (autorzy, na licencji GNU FDL)