Zręcin (do końca XIX wieku Zrencin) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Chorkówka, w dolinie rzeki Jasiołki nazywana do początku XX wieku „Małą Wenecją”.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa należącej do dekanatu Krosno IIIw archidiecezji przemyskiej.
Historia
Najstarsze dokumenty odnotowujące dekanat Zręcin pochodzą z 1227 roku i ukazują miejscowość należącą do opactwa cystersów w Koprzywnicy, ale wcześniej, wedle zapisków proboszcza, w Zręcinie istniała pustelnia Floriano z Italii, który założył wieś, ale uległa ona najazdowi i spłonęła doszczętnie. W 1185 roku komes Mikołaj Bogoria Skotnicki (ok. 1150–1238), fundator klasztoru koprzywnickiego, darował temu opactwu m.in. wieś Wietrzno z przynależnościami w tym prawdopodobnie Zręcin. Niektóre dokumenty wzmiankują, że Bogoriowie byli pierwszymi właścicielami tych ziem. Ówczesny dekanat rozciągał się od miejscowości Biecz i obejmował Jasło, a od południa Duklę. Dokumenty z 1185 roku wymieniają Wietrzno, a z 1227 roku i z 1284 r. Zręcin (Kodeks Małopolski I; 110,123). Już w XIII wieku, powstawały kościoły w Zręcinie nad Jasiołką jako w terenie zaludnionym. Legat papieski, biskup firmański Filip w 1279 r. w Budzie na Węgrzech potwierdził opatowi klasztoru Cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny między innymi ze Zręcina. Tereny te mocno zniszczyły i wyludniły najazdy tatarskie w latach 1259–1260 i 1287–1288. Następnie wieś dostała się w posiadanie rycerskiej rodziny Bogoriów.
Akta Kamery Apostolskiej z 1325 roku zaliczając dekanat dębicki do prepozytury wiślickiej, a dekanaty zręciński (później jasielski), tarnowski, sądecki do archidiakonatu krakowskiego.
Pierwotnie cały obszar późniejszego archidiakonatu podlegał jurysdykcji katedralnego archidiakona krakowskiego i dopiero z chwilą tworzenia archidiakonatów okręgowych, doszło do jego podziału m.in. na archidiakonat krakowski, prepozyturę wiślicką, co stało się zapewne za rządów biskupa Gedki (1166–1185).
W 1326 r. Zręcin był siedzibą dekanatu, co świadczy, że ośrodek ten obejmował więcej miejscowości (np. Kołaczyce) i akta wymieniają plebana Pawła ze Zręcina. Do zręcińskiego dekanatu należało wówczas 11 parafii, a m.in. w Załężu,Sławęcinie, Jaśle, Starym i Nowym Sączu, Żmigrodzie, Szebniach, Kołaczycach i w Bieździedzy. Potwierdzają to zachowane wśród danych archidiakonalnych zapisy: Parrochie Cleczice 1326, Lauerntius, plebanus ecclesie Cleczice 1325 i zapisy późniejsze: Rector de Coloczicz 1354, Kolaczyce XV (1354), Petro aduccato de Colaczicze 1358, Colaczyce, oppidium, Kolaczyce. Władze kościelne w 1352 roku podzieliły bardzo rozległy dekanat na dwie części, o wspólnej nazwie; „Zręcin lub Klecie” na część południową i północną. Do części północnej dekanatu należały parafie położone bliżej Kleci, od 1346 roku Klecie miały drugi filialny kościół w Kołaczycach (podległe tutejszemu proboszczowi i zarazem wicedziekanowi).
W 1353 roku wieś została lokowana na prawie magdeburskim przez jej dziedzica Kiecza z Nienaszowa i Czudca. Po nim dziedzicem był Paszko ze Skotnik herbu Bogoria, od którego Cystersi ponownie odkupili Zręcin za 800 grzywien w 1388roku w obecności królowej Jadwigi, co potwierdził Władysław Jagiełło. Do I rozbioru Polski wieś należała do Bogoriów.
Jan Długosz, pisząc o Kopytowej, zaznaczył również, że za jego czasów miejscowość ta należała do „szlachetnego Barutha i że składa dziesięcinę z łanów kmiecich na rzecz kanonika trzeciej prebendy przy kościele św. Floriana w Krakowie, obsadzanej przez kolegium artistarum.” Prócz tego sołtysi np. Polanki (w 1460 r.) płacili dziesięcinę kościołowi w Zręcinie.
W czerwcu 1624 roku do tej miejscowości dotarł zagon tatarski Kantymira Murzy i tu musiał się wycofać ponosząc klęskę.
Jeszcze w 1632 roku wybierano z Kołaczyc „dziekanię” dla kościoła w Zręcinie, co świadczy o tym, że parafia kołaczycka należała jeszcze wtedy do dekanatu w Zręcinie, który był wtedy znaczącym grodem. Zręcin największym zniszczeniom uległ w marcu 1657 roku, podczas napaści Jerzego II Rakoczego.
Z dokumentów z wizytacji kardynała, ks. Jerzego Radziwiłła herbu Trąby (1556–1600 – późniejszego kardynała) wynika, że pod koniec XVI wieku, działała szkoła parafialna w Zręcinie. Mieściła się ona w budynku krytym słomą i miała swego rektora, który pobierał wynagrodzenie.
W 1770-1772 roku stacjonowała w Zręcinie część chorągwi Konfederatów barskich pułkownika ziemi sanockiej Rudnickiego. W tutejszym kościele składali oni przysięgę na wierność Bogu i Ojczyźnie przed obrazem Chrystusem na Krzyżu. Wg legendy Konfederaci ujrzeli wtedy na obrazie (wiszącym i dziś w kościele) łzy Chrystusa.
W 1772 roku Zręcin znalazł się pod panowaniem Austrii, cesarza Józef II.Po zniesieniu opactwa koprzywnickiego w 1818 roku, wieś i Bóbrkę) nabył w 1819 od rządu austriackiego Rudolf Klobassa pochodzący z Moraw, wyższy urzędnik salinarny w Drohobyczu. W latach 1863–1873 Karol Klobassa-Zrencki utrzymywał szkołę w Zręcinie i wspierał powstanie styczniowe. Wybudował on w 1878 roku wraz Ignacym Łukasiewiczem i Tytusem Trzecieskim jako dar pionierów przemysłu naftowego w Polsce, nowy kościół pw. św. bp. Stanisława w Zręcinie. Autorem projektu był architektAleksander Gebauer. Kościół ten stanął na miejscu poprzedniego.
W czasie wojny i bezpośrednio po niej ograbiany z okien, zastawy, obrazów i rozbierany był piękny pałac Klobassów. Jego fundamenty znajdują się obecnie na działce Jabłeckich koło domu pani Ireny Akslar, szkoły podstawowej,Gimnazjum im. Jana Pawła II w Zręcinie i dworku Klobassów (dawn. rządcówka).
Wkraczający żołnierze Wehrmachtu 8 września 1939 r. zastrzelili tu kilkunastoletniego chłopca i kobietę.
W czasie okupacji w Zręcinie działała AK OP-15.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego